exit pupil නිර්යාත කණිනිකාව

දුරේක්ෂයකින් අහස නිරීක්ෂණය කිරීමේදී දැන සිටිය යුතු වැදගත් කරුණකි නිර්යාත කණිනිකාව ( exit pupil)..


නිර්යාත කණීනිකාව යනු යම් දුරේක්ෂයකට ( හෝ ඕනෑම දෘෂ්ඨික උපකරණයක) සවි කරන ලද උපනෙතක් තුලින් ඉවතට එන ආලෝක කදම්භයේ විෂ්කම්භයයි..සාර්ථක නිරීක්ෂණයක් සඳහා මෙම විෂ්කම්භය නිරීක්ෂකයාගේ ඇසෙහි කණිනිකාවේ විශ්කම්භයට සමාන හෝ කුඩා විය යුතුයි..
නිර්යාත කනිනිකාව වඩා විශාල වීමෙන් දුරේක්ෂයෙන් ලැබෙන ආලෝකය සම්පුර්ණයෙන් ඇස තුලට ඇතුළු නොවී හානි වී යයි..මෙය වඩාත් තියුණු ප්‍රතිබිම්භයක් දැක ගැනීමේ හැකියාවට බාධා කරයි..

දුරෙක්ෂයක නිර්යාත කණිනිකාව උපනෙත මගින් පමණක් තීරණය නොවන අතර අවනෙතෙහි ස්වභාවය මතද රඳා පවතියි..එනම් නිර්යාත කනිනිකාව උපනෙත දුරේක්ෂයකින් වෙන්ව ඇති විට නිගමනය කල හැක්කක් නොවේ..


නිර්යාත කනිනිකාව පහත පරිදි ලබාගත හැකිය..,


 exit pupil = focal length of eyepiece ( mm) / focal ratio of the telescope


focal ratio අවනෙත විෂ්කම්භය මත රඳා පවතින බැවින් නිර්යාත කනිනිකාව යනු යම් අවනෙතකට නිශ්චිත අගයක් නොවේ..


ඉහත සම්බන්ධයෙන් ලබා දෙනුයේ දුරේක්ෂය උපරිම නාභිගත අවස්ථාවේ පවතින විට අවනෙතින් පිටවන ආලෝක කදම්භයේ විෂ්කම්භයයි..


දෙනෙතියක ( binocular) නම් මෙම අගය,


exit pupil = diameter of objective/ magnification


ලෙස ලබාගැනීම පහසුය..


සාමාන්‍යයෙන් මිනිස් ඇසක කනිනිකාවේ උපරිම විෂ්කම්භය වයස මත රඳා පවතියි..වයස අවුරුදු 30 ට අඩු අයගේ උපරිම කණිනිකා විෂ්කම්භය 7mm පමණ වේ..වයසින් වැඩි වත්ම මෙම අගය 5mm ක උපරිමයක්‌ දක්වා අඩු වෙයි..මින් පැහැදිලි වන්නේ සෑමවිටම නිර්යාත කනිනිකාව 7mm ට අඩුවෙන්වත් පවත්වාගත යුතු බවයි.. 


ex:-


1) L=55mm, f/10 then what is the exit pupil? is it good for an adult observer of 50 years?


answer- exit pupil = L/f = 55/10 = 5.5 mm 
              not very good for an adult observer because exit pupil is greater than 5mm


2) දෙනෙතියක විශාලනය 25 ක් වන අතර අවනෙත විෂ්කම්භය මි.මී.125 වේ. නිර්යාත කනිනිකාවේ අගය කොපමණද? 
  
answer- exit pupil = Diameter of objective/ magnification = 125/ 25 = 5mm

නැවත හමුවෙමු..